Towarzystwo Naukowe Doktorantów Wydziału Historycznego

W dniu 26 marca (środa) 2014 roku, o godzinie 18.00, w Collegium Witkowskiego przy ul. Gołębiej 13, sala nr 2, odbędzie się XII Seminarium Towarzystwa Naukowego Doktorantów Wydziału Historycznego UJ, podczas którego wyniki swoich badań przedstawi

mgr Michał K. NOWAK

(doktorant w Instytucie Historii UJ)

w referacie pt.

O metodologii badań nad dziejami łowiectwa w XIX i XX wieku

Moje wystąpienie polegałoby na omówieniu źródeł, z których korzystałem przy pisaniu pracy doktorskiej – „Dzieje łowiectwa na ziemi pińczowskiej w latach 1815 - 2013, karta z dziejów myślistwa polskiego". Źródła te można podzielić na kilka kategorii. Na pograniczu tego co zazwyczaj określamy w terminologii badawczej mianem źródeł oraz tego co uwzględnia się jako literaturę, znajdować się będą zarówno prace poświęcone łowiectwu, a więc podręczniki o łowiectwie, jak i też monografie wybranych zagadnień związanych z szeroko rozumiana gospodarką łowiecką, które pozwalają zorientować się jak postrzegano łowiectwo w XIX w, jak w okresie międzywojnia, a jak widzieli je autorzy w czasach PRL u oraz jak widzą je autorzy współcześni. Ważnym uzupełnieniem tych źródeł będzie prasa poświecona zagadnieniom łowiectwa, lub też taka w której problematyka łowiecka zajmuje ważne miejsce – „Sylwan", „Jeździec i Myśliwy", „Łowca", „Łowiec Polski". Podobnie jak literatura będzie ma ona znaczenie ogólnopoglądowe, ale w odróżnieniu od publikacji podręcznikowych, również i faktograficzne, np. pozwala niekiedy ustalić daty i wyniki polowań, reprezentantów związkowych w powiecie, itp. Podobnego rodzaju informacje można znaleźć także w prasie regionalnej. Ta z kolei oprócz zagadnień faktograficznych dotyczących łowiectwa nakreśla znacznie szersze tło społeczno - gospodarcze w regionie. (Łowiectwo zawsze uwarunkowane jest tymi czynnikami).

Kolejną kategorią źródeł są akty normatywne, zarówno na poziomie ogólnokrajowym jak i regionalnym, regulujące zasady polowania, - (czasy ochronne, powierzchnie obwodów łowieckich, dozwolone sposoby wykonywania polowania... itd.), zasady stowarzyszania się w związki – w tym wypadku chodzi o koła łowieckie i łowieckie stowarzyszenia ogólnokrajowe, zasady na jakich wydawane są upoważnienia do polowania, czy wreszcie pozwolenia na broń palną. Wśród źródeł o charakterze archiwalnym znajdą się dokumenty dotyczące majątków ziemskich – głównie gospodarze, ale również i korespondencja prywatna, w której często wspomina się o polowaniach i pracach gospodarczych w łowisku. Pokaźnym zasobem źródeł archiwalnych są dokumenty wytwarzane w jednostkach administracji samorządowej lub państwowej oraz osób fizycznych i prawnych, które petentami i wchodzą w korespondencje z tymi strukturami. Są to dokumenty związane z procedurą rejestracji kół łowieckich, podania o wydanie kart łowieckich i pozwolenia na broń, (łącznie z decyzjami pozytywnymi, lub też odmową), czy też rejestry obwodów łowieckich. Źródłami, które pozwalają się natomiast zorientować w sposobie prowadzenia gospodarki łowieckiej w ramach stowarzyszeń są dokumenty, których twórcą są członkowie tychże stowarzyszeń. Zaliczają się do nich sprawozdania z walnych zgromadzeń, protokoły posiedzeń zarządu i komisji rewizyjnej, sprawozdania z polowań, dokumenty kasowe oraz inne. Zarówno jedna jak i druga kategoria wspomnianych tu źródeł wnosi bardzo szeroką gamę rozmaitych informacji.

Podczas omawiania tych kilku przykładowych kategorii źródeł mówiących nam o prowadzeniu gospodarki łowieckiej będę starał się jednocześnie pokazać jaki wpływ na gospodarkę łowiecką i społeczność myśliwych miały zmiany zachodzące w rolnictwie, gospodarce leśnej, infrastrukturze przemysłowej, czy też zmiany którym nieustannie podlegała cała społeczność regionu i państwa. Poruszę także sprawę uwarunkowań politycznych i administracyjnych. Konfrontacja gospodarki łowieckiej z wspomnianymi tu zagadnieniami jest swoistym novum jakie moja paca wnosi do dotychczasowych badań na temat historii łowiectwa w okresie ostatnich dwóch stuleci.